Θα επιχειρήσω μια ανάδρομη χρονολογική , στατιστική αλλά και γεμάτη περίεργα και αξιοπρόσεκτα που περιλαμβάνονται και απαντιόνται στην ιστορικη διαδρομή τόσο της κοιλιοκακης όσο και της γλουτενης…
Αρχιζοντας από πολύ πολύ παλια… αιωνες πισω ο πρωτογονος προγονος μας δεν ετρωγε δημητριακά… Τρεφονταν με ριζες , με καρπους και φρούτα και τις πρωτεινες της διατροφης τους τις συμπλήρωνε με την λεια του κυνηγιου του…
Για πρωτη φορα «συναντηθηκε» με τα δημητριακα πριν από 10,000 χρονια … Στην ανατολη (συρια , φοινικη, αιγυπτο ) τα πρωτοκαλιεργησε… από εκει τα πηραν οι κατοικουντες τον Ελλαδικο χωρο και τα προσθεσαν στην διατροφη τους . Οι ρωμαιοι μέσω της αχανους αυτοκρατοριας τους τα «μετεφεραν» στην υπολοιπη Ευρωπη και πολύ αργοτερα πηγαν στον Νέο κόσμο…
Ο Αρεταιος ο Καπαδόκης ηταν ο πρωτος που παρατηρησε – 8,000 χρονια μετα την εισαγωγη των δημητριακων στην τροφικη μας αλυσιδα- και περιεγραψε την κοιλιοκακη και ο πρωτος που ονοματισε τους ασθενεις ως «κοιλιακους»…Χυμο σταφυλιου προτινε ως θεραπεια…
Χρειαστηκαν να περασουν ακομη 17 αιωνες… για να συνδιασει ο Βallie (αρχες 19 ου) τις πρατηρησεις του Αρεταιου και τις δικες του σε ενηλικες και να ψυχανεμιστει πως «κατι συμβαινει»…με «καποιες» τροφες και να προτινει ρυζι…
Όμως και αυτές οι μελετες περασαν απαρατηρητες μεχρι που ο εγγλεζος Gee - παιδιατρος 75 χρονια μετα συνδιαζε την θεραπεια με μια καποια διαιτα… και μαλιστα με την διαιτα των μυδιων…
Το 1920 ο Hass εισαγαγε και αυτος μια αποτελεσματικη διαιτα ,την διαιτα της μπανανας..
Την αιτια ακομη δεν την γνωρισαν όμως και οι δυο αυτές τελευταιες προτινομενες διαιτες ειχαν αποτελεσματα απλουστατα γιατι – το αγννουουσαν βεβαια- αναμεσα στις τροφες που απαγορευαν ηταν και οσες ειχαν γλουτενη. Μαλιστα η Διαιτα της μπανανας ( όχι ψωμι, όχι πατατα, όχι δημητριακα, πολύ πολύ μπανανα) ειχε χειροπιαστα αποτελεσματα καθως θεραπευσε και εσωσε από βεβαιο θανατο πολλα παιδια – λογω της ασιτιας που προκαλούσε η δυσαπορροφηση …
Στα χρονια του δευτερου Παγκοσμιου πολεμου ένα ολλανδος – παιδιατρος ξανα- ο Dicke συνεδεσε την ελλειψη σιταριου – λογο πολεμου- με υφεση της κοιλιοκακης και στην συνεχεια όταν τα συμμαχικα αεροπλανα ερινχαν ψωμι με την ραγδαια και κατακορυφη αυξηση των νεοεμφανιζομενων ασθενων. Ηταν ο πρωτος που στοιχειοθέτησε τον ρολο της γλουτενης.
Οι δεκαετιες που επονται , ευτυχως δεν ακολουθησαν του βραδείς ρυθμους του παρελθοντος, και ετσι ειχαμε και εχουμε συνεχεις ανακαλυψεις , μελετες , γεννετικες πληροφοριες ,συμπερασματα κ.α. και επαψε η κοιλιοκακη να αποτελει – εν μερει τουλαχιστον- terra ingnotina.
Στο τομεα της ιατρικης μελετης και θεραπειας βρεθηκαν οι βιοψιες, θεσπιστηκαν τα διαγνωστηκα κριτηρια , σχετιστηκε με άλλες ασθενιες, χαρακτηριστηκε νόσημα αυτοανοσο, νόσημα που μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία , βρέθηκαν τα γονίδια , σχεδιαστηκε το γνωστο σχεδιαγραμμα της πυριμιδας με την κοιλιοκακη να εμφανιζετε σε διαφορες μορφες κπλ κπλ…
Σε ότι αφορα τωρα την καθημερινοτητα μας…
Ο πρωτος συλλογος στον κοσμο δημιουργηθηκε το 1969 στην Αγγλια (στην Ελλαδα η ΕΕΚ ιδρυεται το 1987) με ονομασια Coeliac Society, προδρομος τους Coeliak. Uk. Ιδρυτης ο Richard Ward o οποιος υπηρξε πρωτοπορος σε πολλους τομεις
- Το 1969 μετατρεπει την οικογενειακη επιχειρηση τροφιμων σε παραγωγη τροφιμων χ.γλ . ( δεκαετιες αργοτερα η gluten free foods συνδεεται με glutano, valpiform κλπ)
- Το 1973 κανει την πρωτη ταχυδρομικη διανομη των χ.γλ. προιονων.
-το 1982 ιδρυει τον πρωτο – παγκοσμιως- φουρνο χ.γλ….
Σταχυολογοντας αλλα ενδιαφεροντα στοιχεια και πρωτιες …
Το 1975 δημοσιευονται οι πρωτες συνταγες χωρις γλουτενη στο βιβλιο «the joy of cooking”
Ένα χρονο αργοτερα βγαινει και το πρωτο βιβλιο που αναφερεται στην γλουτενη «good food- gluten free”
Oι πρωτες μπυρες χ.γλ. κυκλοφορουν γυρω στο 2000 και το πρωτο φεστιβαλ μπυρας γινεται το 2006 στο Chesterfied. A παραλιγο να το ξεχασω… πριν από λιγες μονο μερες κυκλοφορισε και η πρωτη g.f. μπυρα σε τενεδακι…
Τα δυο τελευταια χρονια (2010-2011) τιποτα πλεον δεν αποτελει ονειρο απιαστο – σε επιπεδο παγκοσμιο… Τα παντα εχουν την gluten free εκχοδη τους…
Ετσι εχουμε , την πρωτη ραδιοφωνικη χ.γλ. εκπομπη- WGN RADIO, την μεγαλυτερη τουρτα στον κόσμο -, την πρωτη … νουβελα (ακυρο) , το πρωτο σταυρολεξο χ,γλ. (???) , το πρωτο εστιατοριο g.f.στις ινδιες (Δελχι) -σε εμας ποτε?-, το πρωτο catering…και φυσικα ξενοδοχεια, καφετεριες, ζαχαροπλαστεια ,φούρνους να ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια, άπειρους διαγωνισμούς μαγειρικής , ζαχαροπλαστικής, αρτοποιίας , φεστιβαλ και happenings για κοιλιοκακικους…. Παγκοσμιες ημερες εορτασμου, φετος μαλιστα ο Μαης ηταν ανακυρηγμενος ο εθνικος μηνας γωνστοποιησης της νοσου…
Όλα αυτά στο εξωτερικο βεβαια… Εμεις απεχουμε καποια ετη φωτος ακομη αλλα η ελπιδα χανεται παντα τελευταια….
Και σαν επιστεγασμα ολων …
Στις 17 Μαρτιου η Philadelphia των Ηνωμενων πολιτειων ανακυρησετε επισημα η πρωτη φιλικη σε κοιλιοκακικους πολη του Κοσμου…
σημ . Και για να ειμαι political correct το κειμενο αυτο με μικρες τροποποιησεις το πρωτοδημοσιευσα στο HCF.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου